Monday 11 July 2011

pengawa lama (Adat Bepasung)

Adat "Bepasung" Sub ibanik ari Suku Seberuang

Ditusun : Richard Ak Changgan

Jaku Bepasung, ianya leka jaku Dayak ari Ibanic Group, ke asal ari reti jaku besai “pasung.” Sama enggau bahasa Indonesia, jaku pasung lekat enti di sebut ngena jaku “nanchang” tauka “nangkap”. Tang ditu, Adat Bepasung ngundan reti betanchang ke utai bukai, ngambi ke utai ke di tanchang nadai daya ngelaban. Pengawa lama adat Bepasung, selalu di kereja ba Seraban bansa Dayak Seberuang, (Tempunak & Sepauk) ke masuk ba Ibanic Group. Pengawa tu di penyadi dikena bala raban bansa tu nanchang semengat sida ke udah parai lalu di engkah ba puchuk kara tauka ba kayu ke besai-besai. laban suba sida ia enda numbak ke bangkai, semina meh nganjung bangkainya sebelah puchuk kayu.
           Nitih ke pansik F. Kincong, SH, Suku Seberuang, enti lama kena pangka kemarau panjai, diak deh sida ia deka ngadu ke pengawa Bepasung lalu beguna ke rotan. Nyadi rotan nya tadi lalu di tanchang, di belit ke sida ia ba kayu ke endur nyimpan bangkai sida ke udah parai. Pengawa tu di kereja sida ia ari kelia.
Udah ke tembu betanchang ke kayunya tadi, diak deh sida ke tuai lalu bejaku ngena chara ngeransi ambi ke ulih ngenakut ke semengat antu kemarau. Leka jakunya tadi di bai sida ke tuai ngena chara mengap tauka nimang ngena chara adat sida ia. Sepengudah ke nimang, sida ia ngarap ke hujan ulih datai tekalanya, tang enti enda ga hujan, kayunya lalu di tebang.
Utai ke di peguna ba pengawa tu ianya manuk siku, sengkilung rotan enggau beliung/kapak. Manuk tadi lalu disayat di kena begenselan, Nyadi darah manuknya tadi deka di achir ke sebelah tanah di kena nyembah petara Sempulang Gana. Nitih ke pengarap leluhur mayuh sub-suku Ibanic Group, madah ke Sempulang Gana tu petara ngemata enggau nyaga pengawa di tanah tanah. Semua pengawa ba atas tanah, baka; bekebun, betanam,begaga rumah engagu betebang kampong puang, mesti minta berekat ari petara Sempulang Gana. Nyadi Beliung, tu tadi di kena nebang kayu. 
            Udah meh pengawa miring ke petara tembu, beliung nya tadi lalu di selit ke sida ia ba sengkilong rotan ke ba pun kayunya tadi.. Udahnya bala sida ke tuai adat lalu meri timpoh ngagai semengat ke nguan kayunya ambi ke meri hujan, lalu badu kemarau panjai. Adat betimpoh tu nitih ke padah sida ke tuai. Enti enda nitih ke mya ke udah di padah, kayunya lalu deka di tebang sida.
          Tang diatu, adat Bepasung tu nyau jarang lalu tau di kumbai nadai agi di kena laban ke udah di empa arus singkang dunya mansang, lalu sida ke tuai pan nadai agi nemu ngereja utai tu. Ketambah mega kitai ke agi idup diatu enda agi nganjung bangkai orang ke udah parai sebelah puchuk kayu tang di tumbak ke nitih chara ngintu pemati bansa bukai.

No comments:

Post a Comment