Monday 11 April 2011

Sara Bungai ( Ngintu pemati)Ditusun ari : John adam Gilbert

PENGAWA BELIAN SARA BUNGAI

Nama Pengawa Belian Sara Bungai
Nyadi pengawa belian sara bungai tu iya nya pengawa ti di kena kitai ngupas tauka ngintu kitai ti agi idup ambi ke enda saum pendiau serta begulai semengat enggau orang ti udah mati. Lalu selalu iya pengawa tu di kerja kitai bansa Iban leboh maia malam orang ti nyau ka ngetas ulit tauka sebedau ulit di ketas. Lalu pengawa belian sara bungai tu di kerja orang ti kena tinggang penusah pemati nya, lalu di pelian ke olih manang ti endang udah di asoh sida empu nya tadi.
Kati Gaya Manang Belian Sara Bungai
Nyadi rengka ti di kena manang ngereja pengawa belian sara bungai nya nitih ke gaya pinta manang siko siko. Kira udah tembu manang enggau orang ti beempu pengawa nya tembu makai lemai dia manang lalu berengkah ngereja pengawa iya ti bemanang. Endang ke baka enti manang ka belian orang sigi maioh ngulu iya laban ke ka begama minta ubat iya ketegal ti maioh macham penyakit. Sebedau iya begama dia manang lalu nungkun ke api kelita lalu ngasoh orang madam ke api laban iya ka nenggau Batu Ilau meda gaya semengat orang serumah nya tadi. Udah nya baru api tau di pasang baru lalu manang pan ngirah ai enggau batu penchelap iya ti di bai iya ba lupong. Iya pan lalu ngama pemedis orang ke minta puchau iya.
Udah tembu begama nya baru manang ngasoh orang ngayan ke rengka piring enggau manok laban iya ka berengkah miring kena ngepun ke pengawa belian iya nya. Manang lalu miring di bilik orang ke beempu pengawa nya, lalu nerang ke reti enggau gaya pelian iya ngagai orang ke bisi ngulu iya malam nya. Leboh manang nya tadi ngereja pengawa miring di bilik dia orang ke ba ruai lalu niri ke pagar api ba ruai orang ti belian nya. Nyadi rengka ke di kena orang niri ke pagar api iya nya , sigi kebok, sebatang sangkoh, sebatang buluh, siti dan kayu temali serta enggau pua kumbu selambar.
Pagar api tu di diri ke baka tu:
( a ) Kebok di engkah ba tengah ruai orang ke belian nya;
( b ) Sangkoh enggau buluh nya lalu digembar ke betanchang enggau dan kayu temali lalu di simpan serta di diri ka dalam kebok nya tadi;
( c ) Udan nya baru kebok enggau utai tu tadi lalu di serayong enggau pua kumbu.

Udah meh pagar api tu di diri ka ba ruai dia manang lalu ngasoh, mesti orang indu siko nganjong denok ngagai pagar api ti udah ba ruai nya tadi. Nyadi pantang orang indu ti udah nganjong denok nya tadi ke ruai iya nya, leboh iya pulai baru tama ke bilik iya enda tau sekali kali malik ke ruai baru sampai ke iya nyau udah tama dalam bilik. Udah meh orang indu ke nganjong denok tu tama ke bilik nya baru manang pansut ke ruai lalu berengkah ngereja pengawa belian sara bungai.
Manang pan lalu berengkah nyebut leka pelian iya nungga pagar api nya tadi lalu orang maioh pan sama begelumu ngelingi iya dia. Nyau ke puas manang nya nyebut leka pelian nungga pagar api dia iya lalu angkat nyebut leka pelian bejalai ngelingi pagar api serta lalu beserayong enggau pua kumbu ke di kena nyerayong pagar api nya tadi. Udah meh leka pelian manang nya nyau sangkai ba maia semengat kitai ti idup enggau sida ke mati nya patut beserara dia manang lalu ngetas siti ari dan kayu temali ke di diri ka ba pagar api nya tadi. Lalu enti kitai bidik kitai bisi meda dan ke ka di ketas manang nya berupai layu agi ari dan bukai nanda ke dan nya udah di pilih sebayan bagi enggi sida.
Udah dan kayu temali nya di ketas dia manang lalu muai dan nya enggau utai bukai ke ka di ungkop orang ke beempu kaban ti udah mati nya tadi ke empu sebayan nanda ke sida iya udah beserara lalu enda begulai semengat agi. Udah utai tu di kerja dia manang lalu ngirah ai penchelap lalu ngusai rumah orang nya enggau ai penchelap ambi ke rumah orang nya tau chelap embap, gerai nyamai, nadai apa nama serta nadai di tinggang penusah ke tegal pemati agi baka ke udah. Ka pengabis pengawa manang lalu ngengkah ka pua kumbu ke di kena iya belian nya tadi ba atas mua pintu orang ti di pelian ke iya nya tadi nyadi ke pelepa nanda ke bilik orang nya udah badu belian sara bungai.
Nyadi nitih ka leka kelulu pelian manang ba pengawa belian sara bungai tu iya nya kitai ti agi idup minta manang mensiang bungai semengat kitai ti agi idup di sebayan awak ka sida ti udah mati nemu diri, udah mati , lalu enda agi ngachau tauka begulai enggau semengat kitai ti agi idup. Laban nitih ka kelulu manang iya nya leboh manang mensiang bungai nya tadi dia deh bungai enggi sebayan layu lalu mati tang enggi kitai mensia ti agi idup mansang galak nyau mesai puchok tapang.

4 comments:

  1. Manah amat blog nuan tu. Endang patut utai bakatu digagaka blog laban diatu mayuh agi urang deka muka internet ari muka bup.

    ReplyDelete
  2. terima kasih ke puji basa enggi nuan kaban...aku segi nguji nyaup nulung bala kitai ke rebak baru diatu begiga ke pengingat lama, ambi ke enda mudah lesap bakanya aja..terima kasih ke sukung nuan

    ReplyDelete
  3. tabi ke nuan aya...aku tuk nembiak rebak baru diatuk nda entu nemu reti adat asal kitai iban..pengudah uncle ku ndai arinyak keterubah ku meda adat pemati urg iban ba rumah panjai kami.Sepanjai umur ku 21 tahun tuk meh pertama kali ku cukup berminat ka nemu adat ngintu pemati kitai iban enggau adat ke bukai..nama adat tuk nda sama kah ba siti-siti rumah panjai kini aya? atau cara adat nya dilaksanakan berbeza-beza..? terima kasih aya ngaga blog tuk...

    ReplyDelete
    Replies
    1. Manah amat laban nuan udah nguang ba blog tu...Nyadi ba senentang adat sigi enda sama mih ba chara ngibun maya nyenggai, maya nganjung, maya ngubur lalu maya ngetas ulit enggau serara bungai. Adat tu bisi enda sama laban nitihka gaya penemu sida ke tuai ba menuanya empu. Tajapan enda sama tang iya enda jauh bida semina mih bebesibil mimit. Tambah mega diatu kitai nyau serak peturun tubuh ke berapa udah, nya mih ngasuh penemu kitai makin lama makin lari ari asal. Tang nya nadai ngachau seagi-agi adat dikembuan...

      Delete